Ik breng je een lijst van raadsels in Nahuatl, een inheemse taal met duizenden jaren die nog steeds wordt gesproken en bestudeerd op scholen in Latijns-Amerika. Momenteel spreken meer dan anderhalf miljoen mensen het in Mexico.
Nahuatl is de moedertaal die in Amerika bestond vóór de kolonisatie van de Spanjaarden. Toen de kolonisatie zich verspreidde, ging deze taal verloren en werd deze vervangen door Castiliaans.
Toch is het een van de meest gesproken moedertalen in Mexico met meer dan anderhalf miljoen sprekers. Er wordt aangenomen dat in de wereld ongeveer 7 miljoen mensen deze precolumbiaanse taal spreken.
Raadsels in de inheemse taal van het Nahuatl
Mo apachtsontsajka mitskixtiliya uan axke tikita?
Vertaling: wat is het, wat is het? Hij neemt je hoed af en je ziet hem niet.
Antwoord: lucht.
Tlake, tlake, tsikuini uan tsikuini Ik hou nog steeds van tikajasi
Vertaling: wat is het, wat is het, het springt en je bereikt het niet?
Antwoord: het konijn.
Nochita kwak kiawi Notlakeenpatla
Vertaling: Een oude man die nog springlevend is, verandert elke keer als het regent zijn kleding.
Antwoord: de heuvel.
Maaske mas titlaakatl ja maar mitschooktis
Vertaling: hoe mannelijk je ook bent, het zal je aan het huilen maken.
Antwoord: ui.
Wi'ij tu jalk'esa'al, na'aj tu jáala'al
Vertaling: hongerig nemen ze haar mee. Vol brengen ze het laden.
Vertaling: wat heb je niet geraden wie het meisje is, met de huipil zo strak?
Antwoord: tomaat.
Uñijximeajts ajtsaj ximbas salñuwindxey makiejp op saltsankan makiejp ñity.
Vertaling: blad omwikkeld en vastgebonden met palm is mijn vermomming. In mijn massa, mijn hart van vlees zul je vinden.
Antwoord: de tamale.
Zazan Tleino, Cuatzocoltzin Mictlan Ommati. Aca quittaz tozazaniltzin, tla ca nenca apilolli, ic atlacuihua
Vertaling: cantarillo de palo die de regio van de doden kent.
Antwoord: de kan met water.
Noch cayúnini ma'cutiip i noch cazi'ni ma 'cayuuna' noch guiqu iiñenila ma'qué zuuyani
Vertaling: raden, raden. Degene die het haalt, zingt het. Wie het koopt, koopt het huilend. Degene die het gebruikt, ziet het niet meer.
Antwoord: de kist.
Zan zan tleine cimalli itic tentica
Vertaling: klein maar snavelig, vol schilden.
Antwoord: chili.
Za zan tleino Iztactetzintli quetzalli conmantica
Vertaling: Raad eens, raden Wat is als een witte steen, waar quetzalveren uit ontspruiten??
Antwoord: ui
Amalüw xik munxuey xik samal küty akiejp als najchow ximbas wüx satüng amb xa onds
Vertaling: wat denk je! Mijn lichaam is van riet en op mijn buik draag ik een mecapal. Met tamemes kom ik en ga ik van de zee. Vol met vis en maïs voor ontbijt, lunch en zelfs diner.
Vertaling: zodat mensen hun eten kunnen geven. In een kleintje moet ik dansen, nadat ik mezelf heb gegooid en in de zee heb gedoken.
Antwoord: het werpnet.
Tu laabe, tulaabe, rayan nibe nápabe dxitá xquibe
Vertaling: Wie is en wie is wie op zijn nek zijn eieren heen en weer draagt?
Antwoord: de palmboom.
Zazan tleino aco cuitlaiaoalli mouiuixoa.
Vertaling: rond aan de top en dikbuikig trouwens, ik schud mezelf en ga schreeuwen zodat je kunt dansen.
Antwoord: de maraca.
Natyek umbas ñikands umeajts nanbyur ulük nangan mi kej.
Vertaling: een feest dat je jezelf geeft ... Groen aan de buitenkant zie je mij en zwarte tanden aan de binnenkant vind je. Van mijn rode hart zoet bloed zul je eten, wil je raden?
Antwoord: watermeloen.
Xilaani, biétini lu dani, nápani chonna ne ti xiiñini
Vertaling: hoe zie je het? Bergafwaarts. En ik heb drie voet. En een zoon die maalt, hoe kun je niet zien!
Antwoord: mortel.
Wa na'atun na'ateche 'na'at le ba'ala': Jump'éel ts'ool wukp'éel u jool
Vertaling. raad, raadsel: zeven gaten, een enkele pompoen.
Antwoord: het hoofd.
Na'at le baola paalen: Ken xi iken si yaan jun tul joy kep K'eenken tu beelili
Vertaling: raad je niet, jongen: als je brandhout gaat kappen, zal een heel lui varken je onderweg zoeken.
Antwoord: de honingraat.
Lo: mah we: yak, ika ontlami ompakah of: me yeyekako: ntli
Vertaling: Op een lange heuvel daar, waar het eindigt, zijn er twee grotten waaruit lucht komt.
Antwoord: de neus.
Se: tosa: sa: ne: l, se: tosa: sa: ne: l ma: s san ka: non niwa: le: wa, wan xpapalo tli: n níkpia
Vertaling: kom waar ik vandaan kom, trek mijn broek uit en lik wat ik heb.
Antwoord: het handvat.
Mimixtlamotsi, mimixtlamotsi, itik se tekorral nitotitok se kichkonetl
Vertaling: achter een stenen hek is er een jongen aan het dansen.
FARFÁN, José Antonio Flores.Nahua raadsels van vandaag en voor altijd: zie tosaasaanil, zie tosaasaanil. Ciesas, 1995.
FARFÁN, José Antonio Flores.Tsintsiinkiriantsintsoonkwaakwa, Nahuas Tongue Twisters / Tsintsiinkiriantsintsoonkwaakwa, Nahuas Tongue Twisters. Editions Era, 2007.
DE LA PEÑA, María Teresa Miaja. Van "divinare" tot "mirabillia": het raadsel in de Mexicaanse volkstraditie. AanProceedings of the XIV Congress of the International Association of Hispanists: New York, 16-21 juli 2001. Juan de la Cuesta, 2004. p. 381-388.
FARFÁN, José Antonio Flores. EFFECTEN VAN HET NÁHUATL-SPAANSE CONTACT IN DE REGIO BALSAS, GUERRERO. BEWEGING, ONDERHOUD EN TAALWEERSTAND.Nahuatl-cultuurstudies, 2003, blz. 331.
DAKIN, Karen. Studies over Nahuatl.Voorschotten en saldi van Yutoaztecas-talen, INAH, México, DF, 2001.
Niemand heeft nog op dit artikel gereageerd.