De perzische literatuur verwijst naar de literaire traditie die ontstond in de derde islamitische eeuw (9e eeuw na Christus) gelijktijdig met de wedergeboorte van de Perzische taal als literair medium.
Het bleef meer dan een millennium bestaan als een levende en uiterst productieve "traditie". En hij had een ongeëvenaarde controle over alle activiteiten op het niveau van geschoolde literatuur..
De normatieve kracht ervan was ook duidelijk in de literatuur van andere moslimlanden die de taal niet spraken, maar sterk werden beïnvloed door deze literaire traditie..
Zelfs niet-islamitische beschavingen - vooral joden en zoroastriërs - volgden trouw de klassieke regels bij het omgaan met Perzische poëzie met thema's die tot hun eigen religieuze tradities behoorden..
De hegemonie van het normatieve systeem van de klassieke Perzische literatuur werd pas in de 20e eeuw doorbroken, toen een moderne Perzische literatuur opkwam, een heel andere traditie die sterk beïnvloed werd door westerse modellen..
De Perzische cultuur vond zijn oorsprong in een reeks migraties die bestemd waren voor het Iraanse plateau, tussen de Kaspische Zee en de Perzische Golf. De volkeren van Klein-Azië, Zuid-Rusland en Oekraïne gingen daarheen..
Zijn literatuur beslaat naar schatting een culturele periode van meer dan 2500 jaar. Veel van de documenten die in de vroege tijdperken (pre-islamitische periode) werden geproduceerd, konden echter niet worden hersteld..
De Perzische literatuur had echter een hoge verspreiding vanwege de uitgestrektheid van het rijk. Als gevolg hiervan zijn in het Perzisch geschreven werken te vinden in landen als Pakistan, Afghanistan, India en andere landen in Centraal-Azië..
Tot de late Sassanidische periode (226-651 CE) was het pre-islamitische Perzische rijk in de eerste plaats een niet-schrijvende samenleving. Als gevolg hiervan was zijn literatuur lange tijd in wezen een orale traditie..
In de vroege dagen van dit rijk werd het schrift gebruikt in koninklijke inscripties of voor administratieve en economische doeleinden. Daarom was het eeuwenlang het exclusieve voorrecht van schriftgeleerden of geestelijken.
De werken uit deze periode zijn religieuze gedichten en liefdesverhalen. De taal die in de compositie werd gebruikt, was Aramees en Grieks.
Vooral vanwege de oraliteit van de literatuur uit deze periode konden er maar heel weinig complete werken van literaire waarde overleven..
Deze periode is ingekaderd tussen de 9e en het midden van de 19e eeuw. In die periode bevorderden de opkomst van papier en de werking van de eerste drukpersen de productie van geschreven literaire werken..
Een andere factor in de evolutie van de Perzische literatuur in deze periode was de Arabische verovering van hun territoria. In tegenstelling tot wat in deze gevallen gebruikelijk was, werd het Perzisch de gerechtstaal van de eerste islamitische vorstendommen..
Bijna al het schrijven in deze tijd nam de vorm aan van poëzie, hoewel sommige gedenkwaardige werken in verhalend proza ook uit die tijd stammen. Onder hen zijn Aladdin, Ali Baba en de veertig dieven, of Sinbad de zeeman.
Zo brachten Perzische historici en spirituele figuren geschreven werken over, sommige uit hun pre-islamitische tijd, naar de moslimwereld. Deze omvatten, naast verhalen, geschiedenis, morele instructie en politiek advies.
Ondanks de Arabische heerschappij werden de Perzen de bureaucraten en schriftgeleerden van het rijk. Zo werden geleidelijk de schrijvers en dichters ervan. Ze schreven in het Perzisch, maar ook in het Grieks en Arabisch.
In de 19e eeuw onderging de Perzische literatuur een dramatische verandering. Het begin van deze verandering werd gegeven door de politieke behoefte van de toenmalige regering om de Perzische literatuur aan te passen aan de vooruitgang en modernisering van de samenleving..
Veel literaire critici voerden aan dat Perzische poëzie de realiteit van een land in transitie zou moeten weerspiegelen. Bijgevolg begon een proces van experimenten met een nieuwe lexicaal-semantische retoriek en structuur..
Evenzo zijn veel aspecten van de westerse literatuur aangepast aan de behoeften van de Iraanse cultuur..
Nieuwe Perzische auteurs uit deze periode creëren verhalen die zich richten op plot en actie in plaats van op stemming of karakter..
Evenzo worden verschillende benaderingen geëxperimenteerd, van realisme en naturalisme tot surrealistische fantasie..
Hij staat ook bekend als "De Heer van het Woord." Hij wordt beschouwd als de belangrijkste dichter in de Perzische literatuur. Hij is de auteur van het onsterfelijke epos getiteld shāhnāma of Boek der koningen. Dit is een nationaal werk van Perzië (tegenwoordig Iran)
Dit was een islamitische Perzische mysticus en dichter. Hij staat bekend om zijn meesterwerk Mantiq al Tayr (De taal van de vogels of de conferentie van de vogels). In dit werk wordt de menselijke ziel vergeleken met vogels.
Andere werken in zijn repertoire zijn Diwan, de groep van kwartetten getiteld Mukhtar-Nama, Moktar of Mukhtar Nama (Boek naar keuze) en Tadhkirat al-Awliya of Tazkirat al-Awliyā (Gedenkteken van de heiligen).
Hij wordt beschouwd als een van de grote romantische epische dichters van de Perzische literatuur. Hun culturele erfgoed wordt hoog gewaardeerd in het huidige Iran, Afghanistan, Tadzjikistan en Azerbeidzjan. De realistische en informele stijl was het kenmerk van zijn werk.
Uit de literaire productie van deze auteur kan men citeren Haft Paykar (de zeven schoonheden), de tragische romance met de titel Chosroes en Shirin Y Eskandar-nameh (Alexander's boek).
Forugh Farrojzad was een Iraanse dichter en filmregisseur. Ze was ook een embleem van de feministische beweging van haar land en behoorde tot de groep vernieuwers van de 20ste-eeuwse literatuur..
Farrojzad wordt goed herinnerd voor haar werken Gevangen, De muur, Opstand, In een andere dageraad Y Wij geloven in het begin van het vriesseizoen (postuum werk gepubliceerd in 1974), onder anderen.
Dit was een Iraanse vertaler, verteller, schrijver en dichter, die zijn leven wijdde aan de studie van de westerse cultuur en de geschiedenis van zijn land..
Van zijn werk vallen ze op Levend begraven, Mongoolse schaduw, Drie druppels bloed, Chiaroscuro, Heer Vau Vau, De blinde uil, De zwerfhond, Mevrouw alaviyeh, Chatter, Heer Haŷi Y Morgen, onder andere titels.
Niemand heeft nog op dit artikel gereageerd.